12 Tâm Bất Thiện

8 Tâm Tham

2 Tâm Sân

2 Tâm Si

7 Tâm Sở Biến Hành

6 Tâm Sở Biệt Cảnh

4 Tâm Sở Si Phần (biến hành)

3 Tâm Sở Tham Phần
+	/
4 Tâm Sở Sân Phần
+	/	/
2 Tâm Sở Hôn Phần

Tâm Sở Hoài Nghi

Xin nhấn vào các nút chi pháp để xem chi tiết.

Akusalacittaṃ Tâm Bất Thiện

Tattha katamaṃ kāmāvacaraṃ? Ở đây có bao nhiêu tâm Dục giới?
Somanassasahagataṃ
diṭṭhigatasampayuttaṃ
asaṅkhārikamekaṃ, Một tâm thọ hỷ,
hợp tà kiến,
vô trợ,
sasaṅkhārikamekaṃ, Một tâm hữu trợ.
somanassasahagataṃ
diṭṭhigatavippayuttaṃ
asaṅkhārikamekaṃ, Một tâm thọ hỷ
ly tà kiến,
vô trợ,
sasaṅkhārikamekaṃ, Một tâm hữu trợ.
upekkhāsahagataṃ
diṭṭhigatasampayuttaṃ
asaṅkhārikamekaṃ, Một tâm thọ xả
hợp tà kiến
vô trợ,
sasaṅkhārikamekaṃ, Một tâm hữu trợ.
upekkhāsahagataṃ
diṭṭhigatavippayuttaṃ
asaṅkhārikamekaṃ, Một tâm thọ xả
ly tà kiến
vô trợ,
sasaṅkhārikamekanti Một tâm hữu trợ.
imāni aṭṭhapi
lobhasahagatacittāni nāma. Tám tâm này
gọi là tâm căn tham.

Domanassasahagataṃ
paṭighasampayuttaṃ
asaṅkhārikamekaṃ, Một tâm thọ ưu,
hợp phẫn nộ
vô trợ,
sasaṅkhārikamekanti Một tâm hữu trợ.
imāni dvepi
paṭighasampayuttacittāni nāma. Hai tâm này gọi là
tâm tương ưng với sân.

Upekkhāsahagataṃ
vicikicchāsampayuttamekaṃ, Một tâm thọ xả
tương ưng với hoài nghi.
upekkhāsahagataṃ
uddhaccasampayuttamekanti Một tâm thọ xả
tương ưng với trạo cử.
imāni dvepi momūhacittāni nāma. Hai tâm này được gọi là căn si.

Iccevaṃ sabbathāpi
dvādasākusalacittāni samattāni. Như vậy tất cả có
12 tâm bất thiện
Aṭṭhadhā lobhamūlāni, Tham căn có tám
dosamūlāni ca dvidhā. Sân căn có hai
Mohamūlāni ca dveti, Si căn cũng có hai.
dvādasākusalā siyuṃ. Như vậy là 12 tâm Bất thiện.

Abhidhammatthasaṅgaho Thắng Pháp Tập Yếu Luận
Tà Kiến (micchādiṭṭhi): Là tâm sở có trạng thái khiến tâm hiểu sai sự thật thay vì là sự không hiểu như ở tâm sở Si. Kinh giải thích rằng tâm sở Si khiến ta không thấy những khía cạnh Vô Thường, Khổ, Vô Ngã. Từ đó tâm sở Tham mới có cơ hội làm công việc ưa thích hay nắm chặt và tâm sở Tà Kiến thì ghép các khái niệm Thường, Đoạn vào đó. Đây là lý do tại sao tất cả các Tà Kiến đôi khi được gọi chung là Thân Kiến (sakkāyadiṭṭhi) hay Ngã Kiến (attadiṭṭhi), vốn chỉ được chấm dứt hẳn khi một người chứng Sơ quả (sotāpattimagga).

Akusalacittaṃ	Tâm Bất Thiện

Tattha katamaṃ kāmāvacaraṃ?	Ở đây có bao nhiêu tâm Dục giới?
Somanassasahagataṃ diṭṭhigatasampayuttaṃ asaṅkhārikamekaṃ,	Một tâm thọ hỷ, hợp tà kiến, vô trợ,
sasaṅkhārikamekaṃ,	Một tâm hữu trợ.
somanassasahagataṃ diṭṭhigatavippayuttaṃ asaṅkhārikamekaṃ,	Một tâm thọ hỷ ly tà kiến, vô trợ,
sasaṅkhārikamekaṃ,	Một tâm hữu trợ.
upekkhāsahagataṃ diṭṭhigatasampayuttaṃ asaṅkhārikamekaṃ,	Một tâm thọ xả hợp tà kiến vô trợ,
sasaṅkhārikamekaṃ,	Một tâm hữu trợ.
upekkhāsahagataṃ diṭṭhigatavippayuttaṃ asaṅkhārikamekaṃ,	Một tâm thọ xả ly tà kiến vô trợ,
sasaṅkhārikamekanti	Một tâm hữu trợ.
imāni aṭṭhapi lobhasahagatacittāni nāma.	Tám tâm này gọi là tâm căn tham.

Domanassasahagataṃ paṭighasampayuttaṃ asaṅkhārikamekaṃ,	Một tâm thọ ưu, hợp phẫn nộ vô trợ,
sasaṅkhārikamekanti	Một tâm hữu trợ.
imāni dvepi paṭighasampayuttacittāni nāma.	Hai tâm này gọi là tâm tương ưng với sân.

Upekkhāsahagataṃ vicikicchāsampayuttamekaṃ,	Một tâm thọ xả tương ưng với hoài nghi.
upekkhāsahagataṃ uddhaccasampayuttamekanti	Một tâm thọ xả tương ưng với trạo cử.
imāni dvepi momūhacittāni nāma.	Hai tâm này được gọi là căn si.

Iccevaṃ sabbathāpi dvādasākusalacittāni samattāni.	Như vậy tất cả có 12 tâm bất thiện
Aṭṭhadhā lobhamūlāni,	Tham căn có tám
dosamūlāni ca dvidhā.	Sân căn có hai
Mohamūlāni ca dveti,	Si căn cũng có hai.
dvādasākusalā siyuṃ.	Như vậy là 12 tâm Bất thiện.

Abhidhammatthasaṅgaho	Thắng Pháp Tập Yếu Luận
Tà Kiến (micchādiṭṭhi): Là tâm sở có trạng thái khiến tâm hiểu sai sự thật thay vì là sự không hiểu như ở tâm sở Si. Kinh giải thích rằng tâm sở Si khiến ta không thấy những khía cạnh Vô Thường, Khổ, Vô Ngã. Từ đó tâm sở Tham mới có cơ hội làm công việc ưa thích hay nắm chặt và tâm sở Tà Kiến thì ghép các khái niệm Thường, Đoạn vào đó. Đây là lý do tại sao tất cả các Tà Kiến đôi khi được gọi chung là Thân Kiến (sakkāyadiṭṭhi) hay Ngã Kiến (attadiṭṭhi), vốn chỉ được chấm dứt hẳn khi một người chứng Sơ quả (sotāpattimagga).