| Tứ ← | Thắng giải | → Cần |
|---|
 Thắng giải (adhimokkha) Thắng giải (adhimokkha) là sự xác định đối tượng, không do dự. Tâm sở thắng giải có tướng trạng là xác định (saniṭṭhānalakkhaṇo), có nhiệm vụ là không do dự (asaṃsappanaraso), có biểu hiện là quyết định (nicchayapaccupaṭṭhāno), có nhân gần là cảnh cần xác định (sanniṭṭheyyadhammapadaṭṭhāno). Tâm sở thắng giải chỉ có mặt trong 110 tâm trừ ngũ song thức (10) và một tâm si hoài nghi. (trích Triết Học A Tỳ Đàm) Thắng Giải (adhimokkha): Là tâm sở có trạng thái dứt khoát hay xác định đối với cảnh, giống như ông chánh án trong toà án. Thắng Giải cũng có chức năng chận đứng Hoài Nghi. (trích Vô Tỷ Pháp Tập Yếu - TL Tịnh Sự - tb.2019) Thắng giải (adhimokkha) (Adhi + căn muc: Nhả, tháo, phát hành, tung ra) Thắng giải (adhimokkha) kiên quyết, quyết đoán với sự tôn trọng cảnh, dù cảnh ấy như thế nào cũng nhận bắt liền như thế ấy, chẳng nghi ngờ, chẳng phân vân, thắng giải trái với cách hoài nghi đen tối; ví như vị quan tòa ra phán quyết về một vụ án. Thắng giải được so sánh với một trụ đá chắc với trạng thái kiên định trong lúc quyết định. Pháp này đối lập với hoài nghi (vicikiccha) hay sự do dự. Tattha katamo uddhaccapaccayā adhimokkho: Yo cittassa adhimokkho adhimuccanā tadadhimuttatā, ayaṃ vuccati uddhaccapaccayā adhimokkho. Thắng giải sanh ra do điệu cử làm duyên đó ra sao? Sự quyết đoán, cách quyết đoán, thái độ quyết đoán cảnh của tâm. Dù cách nào như thế gọi là điệu cử duyên thắng giải. Tattha katamo taṇhāpaccayā adhimokkho: Yo cittassa adhimokkho2- adhimuccanā tadadhimuttatā, ayaṃ vuccati taṇhāpaccayā adhimokkho. Thắng giải sanh ra do ái làm duyên đó ra sao? Cách quyết đoán của tâm, cách đoán quyết, thái độ đoán quyết cảnh. Dù cách nào như thế đều gọi là ái duyên thắng giải. Tattha katamo paṭighapaccayā adhimokkho: Yo cittassa adhimokkho adhimuccanā tadadhimuttatā, ayaṃ vuccati paṭighapaccayā adhimokkho. Thắng giải sanh ra do phẫn nhuế làm duyên đó ra sao? Sự phán đoán, cách giải quyết, thái độ quyết phân cảnh đặng của tâm. Như thế gọi là phẫn nhuế duyên thắng giải. Tattha katamo pasādapaccayā adhimokkho: Yo cittassa adhimokkho adhimuccanā tadadhimuttatā, ayaṃ vuccati pasādapaccayā adhimokkho. Thắng giải sanh ra do thanh làm duyên đó ra sao? Sự quyết đoán của tâm, thái độ quyết đoán của tâm, sự đoán quyết cảnh của tâm. Dù cách nào như thế gọi là thanh duyên thắng giải. Bốn ý nghĩa (aṭṭha) của tâm sở thắng giải: - Trạng thái là cách quyết đoán (sanniṭṭhānalakkhaṇo). - Phận sự là làm cho khỏi dùng dằng dục dặc, không đầu lụy (asaṃsappanaraso). - Thành tựu là phán đoán đặng, phán quyết (vinicchayapaccupaṭṭhāna). - Nhân cận là phải có cảnh cần phán quyết (sanniṭṭhātabbapadaṭṭhāno).
|
| Tứ ← | ← Liệt kê 52 Tâm Sở | → Cần |
Nguồn: VÔ TỶ PHÁP TẬP YẾU
Biên soạn: Thera Santakicco – Trưởng lão Tịnh Sự