← 52 Tâm Sở

Úy ←	Vô tham	→ Vô sân

Vô tham (alobha) Vô tham (alobha) chính là căn vô tham (alobhamūla). Tâm sở vô tham là tố chất của tâm tịnh hảo, đặc tính của vô tham là không dính mắc, không mê đắm đối tượng. Tâm sở vô tham có tướng trạng là sự không bám dính cảnh (ārammaṇe alaggabhāvalakkhaṇo), có nhiệm vụ là không giữ lấy (apariggaharaso), có biểu hiện là không dính (anallīnabhāvapaccupaṭṭhāno), nhân gần là khéo tác ý (yonisomanasikārapadaṭṭhāno). (trích Triết Học A Tỳ Đàm) Vô Tham (alobha): Là trạng thái buông bỏ hay chối từ các khía cạnh khả ái của cảnh trên nền tảng của thiện pháp. Nên phân biệt rằng không tham trong cảnh khác với không có cảnh để tham. Một bên là do hàm dưỡng và một bên là do hoàn cảnh bất tiện. Vô Tham là một trong ba thiện căn, nguồn cội của các sự lành (thiện pháp, nhân quả lành). (trích Vô Tỷ Pháp Tập Yếu - TL Tịnh Sự - tb.2019) Vô Tham (alobha) Vô tham là không ham muốn, không nhiễm đắm và không chấp cứng với cảnh. Vô tham là pháp không dính mắc vào vật dục và không ích kỷ là trạng thái chính của vô tham, trái ngược với tham (lobha). Ví như giọt nước chảy khỏi lá sen mà không dính lá sen. Vô tham thoát khỏi những vật dục mà không dính hay bám vào chúng; ví như một vị A la hán là người hoàn toàn không tham. Khi chúng sanh không dính mắc vào tài sản của mình, vị ấy có thể xả thí tiền, xả thí vật chất cho việc từ thiện. Vô tham thể hiện qua hình thức rộng lượng hay hào phóng. Vô tham đối lập với tham và có thể khắc chế tham. Vô tham là một trong ba căn thiện, là một đức hạnh tốt liên quan đến lòng vị tha. Katamo tasmiṃ samaye alobho hoti? Yo tasmiṃ samaye alobho alubbhanā alubbhitattaṃ asārāgo asārajjanā asārajjitattaṃ anabhijjhā alobho kusalamūlaṃ - ayaṃ tasmiṃ samaye alobho hoti. Vô tham trong khi có ra sao? Khi nào có vô tham là trạng thái không ham muốn, không nhiễm đắm, không tham ác, không mong mỏi, không tham vọng, cách không tham, hành vi không tham, tức là căn thiện vô tham. Như thế gọi là vô tham vẫn có trong khi ấy. Bốn ý nghĩa (aṭṭha) của tâm sở vô tham: Trạng thái là không ham muốn cảnh (agedhalakkhaṇo) hay là không mắc dính theo cảnh (alaggabhāvalakkhaṇo) như một giọt nước trên lá sen. Phận sự là không chấp cứng (apariggaharaso). Thành tựu là không dính mắc cảnh đáng ưa thích (anallīnapaccupaṭṭhāṇo). Nhân cận là tác ý khéo (yonisomanasikārapadaṭṭhāno).

Úy ←

← Liệt kê 52 Tâm Sở

→ Vô sân

Nguồn: VÔ TỶ PHÁP TẬP YẾU
Biên soạn: Thera Santakicco – Trưởng lão Tịnh Sự

giacnguyen.com